ΝΕΑ ΧΩΡΑ

Πρόκειται για συνοικία στα δυτικά της πόλης των Χανίων που δημιουργήθηκε στα μέσα του 19ου αι. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κ. Μανόλη Μανούσακα, η Καινούρια Χώρα, όπως ήταν η αρχική της ονομασία, προέκυψε μετά την επανάσταση του 1866 όταν οι μουσουλμάνοι της υπαίθρου αναζήτησαν ασφαλέστερη εγκατάσταση κοντά στα τείχη της πόλης. Ο αριθμός τους παρουσίασε αύξηση τις επόμενες δεκαετίες λόγω των εντονότερων συγκρούσεων με τους χριστιανούς με κορύφωση την επανάσταση του 1897 στο Ακρωτήρι.

   Χαρακτηριστικό  μνημείο της περιοχής που εκτεινόταν μέχρι τις εκβολές του ποταμού Κλαδισού ήταν το μουσουλμανικό τέμενος στη σημερινή πλατεία Βαφέ καθώς και δύο μαυσωλεία (κουμπέδες). Κατά την Κρητική Πολιτεία, οπότε και σημειώθηκε αποχώρηση αρκετών μουσουλμάνων, οι ντόπιοι χριστιανοί αξίωσαν  την οικοδόμηση ενός μεγαλοπρεπούς ορθόδοξου ναού, του Αγίου Κωνσταντίνου, ο οποίος ολοκληρώθηκε αρκετές δεκαετίες αργότερα.

   Σήμα κατατεθέν, εξάλλου, της Νέας Χώρας μέχρι σήμερα υπήρξε το κτηριακό συγκρότημα της ΑΒΕΑ (Ανώνυμη Βιομηχανική Εταιρεία Λαδιού Ανατολή), που με τη σύστασή της το 1889 αποτελεί την αρχαιότερη ελαιουργική βιομηχανία της Ελλάδας. Το 1994 η ελαιουργική μονάδα μεταφέρθηκε στο δήμο Κεραμιών. Σήμερα στο αρχικό  οικόπεδο οικόπεδο στεγάζονται δύο σχολικά συγκροτήματα ενώ πάγιο αίτημα των τελευταίων ετών είναι η ανάδειξη των σωζόμενων καμινάδων σε τεκμήριο βιομηχανικής κληρονομιάς.
    Περισσότερα για την ιστορία της Νέας Χώρας μέσα στο χρόνο, τα μνημεία και τους ανθρώπους της μπορείτε να αναζητήσετε στο βιβλίο ΄΄Η αλίβρεκτος Νέα Χώρα΄΄, Χανιά 2012, έκδοση του Δήμου χανίων.

Η ΑΒΕΑ χτες και σήμερα

   Τις τελευταίες δεκαετίες η Νέα Χώρα έχει αναπτυχθεί τουριστικά εξαιτίας της παραλίας της, την πιο κοντινή στην πόλη των Χανίων, και του γραφικού μικρού λιμανιού στην ανατολική άκρη της.